روانشناسان از تیپ های شخصیتی و روابط می‌توانند به عنوان یک ابزار مفید برای درک و تحلیل روابط انسانی استفاده کنند. تیپ‌های شخصیتی معمولاً بر اساس الگو‌های رفتاری، نگرش‌ها و ویژگی‌های شخصیتی افراد تقسیم‌بندی می‌شوند. این تقسیم‌بندی‌ها به روانشناسان کمک می‌کند تا انواع مختلفی از شخصیت‌ها را تشخیص داده و تفاوت‌ها و تعاملات بین افراد را بهتر درک کنند.
مدل MBTI (نماگر نوع مایرز-بریگز) که یکی از شناخته شده‌ترین شاخص‌های تیپ شخصیتی است، بر چهار بعد شخصیتی مبتنی است: برون گرایی یا درون گرایی، اطلاعات به دست آمده از حواس (حس یا شهود)، تصمیم‌گیری بر اساس منطق. یا احساس (تفکر یا احساس)، و نحوه تعامل فرد با دنیای بیرون (قضاوت یا درک).
این مدل‌ها به روانشناسان کمک می‌کند تا نیاز‌ها، خواسته‌ها و ترجیحات افراد را بهتر درک کنند. از این دانش می‌توان برای دستیابی به روش‌های عملی برای مدیریت روابط، تقویت ارتباطات و حل مشکلات روابط استفاده کرد.
علاوه بر این، روانشناسان ممکن است با شناسایی الگو‌های مشابه و مشکلات احتمالی با بررسی تیپ شخصیتی افراد درگیر به زوج‌ها کمک کنند تا خود و یکدیگر را بهتر درک کنند. این اطلاعات می‌تواند برای تقویت روابط، کاهش تعارض و تقویت ارتباطات مفید باشد.
اما باید به خاطر داشت که هر کس شخصیتی متمایز دارد و کلیشه‌ها فقط یک مدل شاد هستند. برای داشتن درک کاملتر و دقیقتر از شخصیت و روابط، ممکن است به مشاوره روانشناسی فردی نیاز داشته باشید.
روان رنجور خویی، وظیفه شناس، توافق پذیر، برون گرا و درون گرا.
تست های اینترنتی، مطالعه و تحقیق، مشاوره روانشناسی و تمرین هایی که آگاهی روان شناختی و خودآگاهی را ارتقا می دهند.
درک و شناسایی هر یک از ویژگی‌ها و اعمال متمایز این تیپ‌های شخصیتی می‌تواند به افراد کمک کند تا یکدیگر را بهتر بشناسند، پیوند‌های شخصی و حرفه‌ای قوی‌تری ایجاد کنند و درک بهتری از خود به دست آورند.
چه مدل‌های دیگری برای تقسیم‌بندی تیپ‌های شخصیتی وجود دارد؟
علاوه بر MBTI، مدل‌های دیگری نیز برای جداسازی تیپ‌های شخصیتی وجود دارد. من تعدادی از این مدل‌ها را در زیر لیست می‌کنم:
۱. ویژگی‌های شخصیتی پنج بزرگ – روان رنجورخویی، وظیفه‌شناسی، توافق‌پذیری، برون گرایی یا درون گرایی، و ظرفیت تامل – برای دسته‌بندی افراد در این پارادایم استفاده می‌شود. و تجربه دنیوی (Openness to Experience). یکی از شناخته شده‌ترین مدل‌ها در روانشناسی شخصیت همین مدل است.
۲. انیاگرام: این پارادایم تیپ‌های شخصیتی را به ۹ دسته اصلی تقسیم می‌کند که اعداد از ۱ تا ۹ به آن‌ها داده می‌شود. طبق این پارادایم، هر تیپ شخصیتی دارای ویژگی‌ها و الگو‌های رفتاری متمایز و همچنین مزایا و معایب است.
۳. جامعه‌شناسی: این مدل از تیپ شخصیت بر اساس فرضیه جونگ هیونگ است که تحت تأثیر نظریه‌های MBTI-مانند است. بر اساس ترجیحات شخصیتی، افراد در این مدل به یکی از شانزده تیپ شخصیتی طبقه‌بندی می‌شوند.
۴. تسلط، نفوذ، ثبات و وظیفه‌شناسی چهار بعد بنیادی شخصیت هستند که مدل DISC را تشکیل می‌دهند. تیم‌ها و تنظیمات سازمانی معمولاً این مفهوم را اتخاذ می‌کنند.
این‌ها تنها چند نمونه از مدل‌های تیپ شخصیتی هستند و هر کدام بر تکنیک‌ها و استاندارد‌های مختلفی مانند رفتار، نگرش و ویژگی‌های شخصیتی تأکید دارند. مدلی که به بهترین وجه با خواسته‌ها و اهداف شما مطابقت دارد، به ویژگی‌های موقعیت شما بستگی دارد زیرا هر مدل دارای مزایا و محدودیت‌هایی است.
چگونه می توانم تیپ های شخصیتی را تشخیص دهم
برای تعیین تیپ های شخصیتی خود می‌توانید از استراتژی‌ها و منابع زیر استفاده کنید:
- امروزه تست‌های اینترنتی به صورت رایگان در انواع وب سایت‌ها و منابع اینترنتی موجود است. می‌توانید در آزمون MBTI که شناخته شده‌ترین آزمون در این بخش است، جستجو کنید. علاوه بر این، آزمایش‌هایی بر اساس تئوری‌های دیگر، مانند پنج بزرگ و انیاگرام وجود دارد.
- مطالعه و تحقیق: می‌توانید با مشاهده مدل‌های مختلف تیپ شخصیتی از جمله MBTI، Big Five، Enneagram و Socionics، تیپ شخصیتی خود را تعیین کنید. با مطالعه خصلت‌ها، اعمال و الگو‌های هر تیپ شخصیتی می‌توان نقاط قوت و ضعف شما را آشکار کرد و می‌توانید شناخت بیشتری از خود به دست‌آورید.
- مشاوره روانشناسی: صحبت با روانشناس به شما کمک می‌کند تا تیپ شخصیتی خود را دقیقتر تعیین کنید. با مشاوره روانشناسی فردی و مصاحبه با روانشناس حرفه‌ای می‌توانید درباره خود و عادات خود بیشتر بدانید و تیپ شخصیتی خود را به درستی مشخص کنید.
تمرین‌هایی که آگاهی روانشناختی و خودآگاهی را ارتقا می‌دهند ممکن است به شما کمک کند تا با ویژگی‌ها و عادات خود بیشتر آشنا شوید. برای مثال می‌توانید با مشاهده رفتار‌ها و احساسات خود در موقعیت‌های مختلف، نگه داشتن یک دفتر خاطرات شخصی، صحبت با مردم در مورد شخصیت خود و تجزیه و تحلیل رفتار خود، اطلاعات بیشتری در مورد خود کسب کنید.
مهم است که به یاد داشته باشید که تیپ شخصیت فقط یک مدل است و ممکن است با برخی از نتایج آزمایش موافق نباشید.
روانشناسی تیپ‌های شخصیتی و اثربخشی در روابط عاطفی و حرفه‌ای
افراد با توجه به انواع ویژگی‌ها و الگو‌های رفتاری در مطالعه تیپ‌های شخصیتی به تیپ‌های شخصیتی زیادی طبقه‌بندی می‌شوند. این انواع را می‌توان با استفاده از مدل‌های مختلفی شناسایی کرد، از جمله مدل نشانگر نوع مایرز-بریگز (MBTI) و مدل پنج عاملی بزرگ. درک و شناسایی هر یک از ویژگی‌ها و اعمال متمایز این تیپ‌های شخصیتی می‌تواند به افراد کمک کند تا یکدیگر را بهتر بشناسند، پیوند‌های شخصی و حرفه‌ای قوی‌تری ایجاد کنند و درک بهتری از خود به دست آورند.
عوامل متعددی در تأثیر تیپ‌های شخصیتی بر روابط بین فردی، چه شخصی و چه حرفه‌ای نقش دارند. دو راه وجود دارد که این اثر می‌تواند خود را نشان دهد. به عنوان مثال، افراد با تیپ‌های شخصیتی مختلف ممکن است به طرق مختلف به احساسات و نیاز‌های دیگران پاسخ دهند.
روابط می‌تواند به طور قابل توجهی تحت تأثیر تغییرات سلیقه‌ها، ارزش‌ها و نگرش‌ها باشد.
شناخت تیپ‌های شخصیتی می‌تواند به زوج‌ها در روابط عاطفی کمک کند تا مؤثرترین راهبرد‌های ارتباطی و حل تعارض را تعیین کنند. به عنوان مثال، یک زوج با تیپ شخصیتی خاص ممکن است مشکلات منحصر به فردی را در توانایی خود برای برقراری ارتباط و حل تعارض تجربه کنند. با شناخت تیپ شخصیتی خود و همسرتان می‌توانید بهترین راهکار‌ها را برای مقابله با این مسائل پیدا کنید و رابطه خود را تقویت کنید.
شناخت تیپ‌های شخصیتی همکارانتان و کار کردن با آن‌ها به تقویت همکاری و ارتباطات در محل کار در زمینه روابط حرفه‌ای کمک می‌کند. هر فردی با تیپ شخصیتی خاص، رویکرد‌ها و سبک‌های کاری مختلفی را ترجیح می‌دهد.
با آگاهی از این تغییرات، تیم‌ها و گروه‌ها می‌توانند به طور مؤثرتری برنامه‌ریزی کنند و همکاری و بهره وری را افزایش دهند.
در تعاملات شخصی و حرفه‌ای، درک انواع شخصیت می‌تواند برای افراد مفید باشد:
بهتر درک کنید که نیاز‌های آن‌ها چیست و چرا آن‌ها و دیگران به شیوه‌ای که انجام می‌دهند رفتار می‌کنند.
به دنبال رویکرد‌هایی برای رسیدگی به تنوع و تفاوت‌های روابط باشید.
کشف کنید که چگونه از مهارت‌های ارتباطی هر تیپ شخصیتی استفاده کنید.
مؤثرترین راه‌ها را برای تعامل و همکاری با افرادی که تیپ‌های شخصیتی متفاوتی دارند، تعیین کنید.
بسیار مهم است که به یاد داشته باشید که تیپ‌های شخصیتی تنها یکی از متغیر‌های اصلی در روابط هستند. عناصر دیگر نیز می‌توانند تأثیر قابل توجهی داشته باشند. علاوه بر این، هر فرد دارای شخصیت متمایز است و این تیپ‌ها صرفاً یک الگوی گسترده هستند که طیف وسیعی از تغییرات فردی را در بر می‌گیرد. در نتیجه هنگام به کارگیری این مدل‌ها باید احتیاط کرد، سازگار بود و به نیاز‌ها و شرایط منحصر به فرد هر فرد توجه داشت.
کلام پایانی
روانشناسان دیدگاه بسیار گسترده‌ای در مورد انواع شخصیت و تعاملات بین فردی دارند. افراد می‌توانند با درک بهتر و شناسایی تیپ‌های مختلف شخصیت، از دستاورد‌های قابل توجهی در ارتباطات عاطفی و حرفه‌ای خود بهره‌مند شوند، که می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا خود و دیگران را بشناسند. در زیر خلاصه‌ای از یافته‌هایی است که ممکن است از دیدگاه روانشناختی در مورد تیپ‌های شخصیتی و روابط استخراج شود:
درک بهتر: درک تیپ‌های شخصیتی به فرد کمک می‌کند تا بفهمد چرا او و دیگران در روابط به شیوه‌های خاصی رفتار می‌کنند. آگاهی بهتر از نیاز‌ها، خواسته‌ها و انتظارات خود و همچنین دیگران ممکن است از این شناخت حاصل شود.
مدیریت تفاوت‌ها: روابط بین افراد با تیپ‌های شخصیتی متفاوت ممکن است شامل تعارض باشد.
افراد می‌توانند روابط خود را تقویت کنند و با درک تیپ‌های مختلف شخصیت، بهترین راه‌ها را برای رسیدگی به تفاوت‌ها بیابند.
استفاده از توانایی‌ها و نقاط قوت: هر تیپ شخصیتی دارای ویژگی‌ها و توانایی‌های منحصر به فردی است. یک فرد می‌تواند با آگاهی از این ویژگی‌ها و استفاده از آن‌ها در روابط، رویکرد‌ایده‌آلی را برای استفاده از توانایی‌ها و نقاط قوت خود در مواجهه با چالش‌ها و روابط شناسایی کند.
ارتباط بهتر: آگاهی از تیپ‌های شخصیتی ممکن است به فرد کمک کند تا تصمیم بگیرد که چگونه با افرادی که تیپ‌های شخصیتی مختلفی دارند، تعامل و ارتباط مؤثرتری داشته باشد. این اطلاعات می‌تواند به برقراری ارتباط موفق و تقویت کار تیمی بهتر در مشارکت‌های تجاری کمک کند.
افزایش خودآگاهی: شناخت تیپ‌های شخصیتی مختلف می‌تواند به فرد کمک کند تا هویت و نحوه عملکرد خود را بهتر درک کند. این دانش می‌تواند به افزایش خودآگاهی فرد و تقویت تعاملات و روابط بهتر کمک کند.
به طور کلی، دیدگاه روانشناس در مورد تیپ شخصیتی و روابط می‌تواند به افراد در درک بهتر خود و دیگران، مدیریت تفاوت‌ها، استفاده از نقاط قوت، بهبود ارتباطات و افزایش خودآگاهی کمک کند. افراد با درک و عملی کردن این مفاهیم می‌توانند روابط سالم و شادتری داشته باشند. البته باید به خاطر داشت که هر فردی شخصیت خاص خود را دارد و تیپ‌های شخصیتی صرفاً یکی از منابع در دسترس ما برای درک و تجزیه و تحلیل اعمال و ویژگی‌های شخصیتی است.
بدون دیدگاه