راهنمای تشخیصی و آماری بیماری‌های روانی یا DSM-5 یک دسته‌بندی آماری و روان‌شناختی از بیماری‌های روانی و رفتاری است که شامل اطلاعاتی درباره اختلال شخصیت مرزی است. هم فرد مبتلا به اختلال شخصیت و هم اطرافیانش به شدت تحت تاثیر آن هستند.
ویژگی های کلیدی این امر شامل تعاملات بین فردی غیرعادی، اضطراب زیاد، از دست دادن هویت، نگرش افراطی نسبت به دیگران (بازی کردن قربانی یا قرار دادن خود در خطر)، بی ثباتی عاطفی، خشم، و ترس از رها شدن و روابط صمیمی است. همچنین ممکن است فردی مستقل عمل کند، خشم غیرمنطقی از خود نشان دهد، تصمیمات خطرناکی بگیرد، خودکشی کند یا به خود آسیب برساند.
از آنجایی که اختلال شخصیت مرزی یک بیماری شایع است، تشخیص و درمان آن برای روانشناسان و روانپزشکان ضروری است. روش های درمانی رایج شامل دارودرمانی، مشاوره خانوادگی و فردی و روان درمانی (از جمله رفتار درمانی دیالکتیکی) است. با مراقبت صحیح و مستمر، فرد ممکن است کیفیت زندگی خود را بهبود بخشد و روابط خود را با مهارت بیشتری مدیریت کند.
روابط بین فردی نامتعارف، اضطراب شدید، فقدان هویت، نگرش افراطی نسبت به دیگران، بی ثباتی عاطفی و ترس از رها شدن.
ملاحظات ژنتیکی، تاثیرات محیطی و اختلالاتی مثل افسردگی، اضطرابی و اختلالات خوردن.
نکاتی برای مقابله با شخصیت مرزی: تحقیق و آگاهی، با منابع دیگر ارتباط برقرار کنید، مراقبت از خود و ارتباط صحیح.
تفاوت ها در: نوع اختلال، الگوهای رفتاری و مدت و درمان است.
شخصیت مرزی کارمند،شخصیت مرزی با تمایل به خودکشی و شخصیت مرزی که هیچ تلاشی برای ارتباط نزدیک نمی کند.
درمان شناختی رفتاری CBTt، رفتار درمانی دیالکتیکی، دارو و حمایت اجتماعی.
چه عللی باعث بروز اختلال شخصیتی مرزی می‌شود؟
اگرچه منشأ دقیق اختلال شخصیت مرزی هنوز شناسایی نشده است، عوامل ژنتیکی و محیطی اغلب در آن نقش دارند. بخش بعدی به علل بالقوه این وضعیت می‌پردازد، از جمله:
- ملاحظات ژنتیکی: این واقعیت که اختلال شخصیت مرزی در خانواده‌ها وجود دارد و ارثی است، نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی در ایجاد این بیماری نقش دارند. افراد در صورت داشتن اعضای خانواده یا بستگان نزدیک مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بیشتر مستعد ابتلا به اختلال شخصیت مرزی هستند.
- تأثیرات محیطی: تأثیرات محیطی نیز ممکن است به اختلال شخصیت مرزی کمک کند.
این وضعیت می‌تواند در اثر سوء مصرف مواد، آسیب‌های اولیه دوران کودکی (مانند سوء استفاده جنسی یا جسمی)، مشکلات ارتباطی در خانواده، بی‌ثباتی و عدم حمایت اجتماعی، فقدان یک محیط پایدار و ثبات در زندگی، و سایر موارد ناخوشایند ایجاد شود.
اختلالاتی که ممکن است با BPD مرتبط باشد شامل افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلالات خوردن و اختلالات خودکشی است که می‌تواند منجر به تعاملات پیچیده‌تر شود.
درک این نکته ضروری است که این‌ها صرفاً عوامل فرضی هستند و نه واقعی. علاوه بر این، در حالی که هر فردی ممکن است دارای ترکیبی منحصر به فرد از این ویژگی‌ها باشد، اما هر فردی که این ویژگی‌ها را دارد، اختلال شخصیت مرزی را تجربه نخواهد کرد. برای تعیین دقیق علل این وضعیت که به صورت یک پدیده چند عاملی ظاهر می‌شود، تحقیقات بیشتری لازم است.
زندگی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی
ممکن است همزیستی با فردی که اختلال شخصیت مرزی دارد چالش برانگیز باشد. این بیماری می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد روزمره، احساسات و روابط اجتماعی تأثیر بگذارد. اما، اگر از آن آگاه باشید، در مورد آن بدانید و استراتژی های مناسب را به کار بگیرید، ممکن است بتوانید به بهترین شکل ممکن به فرد مبتلا به BPD کمک کنید.
توصیه های زیر می تواند به شما در مدیریت فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است کمک کند:
مطالعات و آگاهی: اگر از علائم آن و نحوه عملکرد آن آگاه باشید، ممکن است درک کنید که چگونه اختلال شخصیت مرزی بر زندگی یک فرد تأثیر می‌گذارد. شاید خواندن منابع معتبر و دریافت راهنمایی های حرفه ای مفید باشد.
اگر می‌خواهید خود را در برابر رفتار نامنظم و غیرمنطقی فردی که از اختلال شخصیت مرزی رنج می‌برد، محافظت کنید، تعیین و حفظ مرزها ضروری است.
با تعیین مرزهای برنامه ریزی شده و تعریف شده و حفظ یک منطقه امن برای خود، ممکن است خود را از تأثیرات منفی و خستگی عاطفی محافظت کنید.
از منابع دیگر استفاده کنید: این ممکن است شامل دریافت مشاوره خانوادگی یا فردی برای فرد مبتلا به BPD باشد. همچنین ممکن است بتوانید گروه های حمایتی را برای اعضای خانواده خود که به این بیماری مبتلا هستند پیدا کنید. این ارتباطات ممکن است اعتماد به نفس شما را در مدیریت و ایجاد برنامه ها افزایش دهد.
مراقبت از خود: مراقبت از خود مراقبت از سلامت روحی و جسمی شماست. خودمراقبتی شامل توجه به نیازهای خود، حفظ رژیم غذایی مغذی، خواب کافی و انجام فعالیت بدنی است.
- ارتباط مناسب: هنگام صحبت با فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است، ممکن است مسائل ارتباطی و بین فردی ظاهر شود. توجه به برخی از اطلاعات زیر در مورد فردی که از این اختلال رنج می برد بسیار مهم است:
اطمینان حاصل کنید که با آن شخص به شیوه ای مودبانه و باز ارتباط برقرار می کنید. همزمان که سعی می کنید خواسته های او را درک کنید، مراقب احساسات و عقاید او نیز باشید.
در حین تعامل با فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است، مشاجرات و درگیری های بزرگ را تا حد امکان به حداقل برسانید. این نابرابری ها ممکن است شراکت را با رفتار غیرمنطقی و ناپایدار به خطر بیندازد.
تاکید کنید که رفتار نامنظم فرد تحت تاثیر قرار نگرفته اید. برای دفاع از خود در برابر این رفتارها تلاش کنید و کمی احترام به خود را به خوبی نشان دهید.
با متخصصان و درمانگرانی که در این زمینه آموزش دیده اند صحبت کنید. آنها می توانند به شما راهنمایی و توصیه هایی در مورد نحوه تعامل و برقراری ارتباط با کسانی که از اختلال شخصیت مرزی رنج می برند ارائه دهند.
مهمترین چیز این است که به دنبال خود باشید. زندگی با فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است می‌تواند چالش‌ها و نگرانی‌هایی ایجاد کند، اما اگر از این بیماری آگاه باشید و آن را درک کنید، می‌توان با آنها مقابله کرد.
تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی
اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی دو بیماری روانپزشکی متمایز با شباهت‌ها و تمایزات بسیاری هستند.
تفاوت‌های اصلی بین اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی به شرح زیر است:
۱. نوع اختلال: اختلال شخصیت مرزی نوعی اختلال شخصیت است که بر الگوهای رفتاری، احساسات و بینش نامنظم تأکید دارد. در مقابل، اختلال دوقطبی یک وضعیت عصبی است که با تغییرات قابل توجه در خلق و خو، سطح انرژی و فعالیت، الگوهای خواب و سلامت روانی مشخص می‌شود.
۲. بیماری دوقطبی که به دلیل ناهنجاری در عملکرد سیستم‌های شیمیایی مغز مانند سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین ایجاد می‌شود، با تغییراتی در شیمی مغز مرتبط است.
اگرچه علت دقیق اختلال شخصیت مرزی ناشناخته است، اما به احتمال زیاد نتیجه ترکیبی از رویداد‌های ژنتیکی، محیطی و نابجای زندگی است.
۳. الگوی رفتاری: افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است در کنترل خود، روابط ناپایدار و ترس از رها شدن دچار مشکل شوند. برعکس، کسانی که مبتلا به اختلال دوقطبی هستند، لحظات افسردگی شدید (قسمت‌های افسردگی)، و همچنین دوران طغیان و بزرگسالی را پشت سر می‌گذارند.
۴. مدت و درمان: درمان طولانی مدت برای اختلال شخصیت مرزی، که معمولاً برای اولین بار در بزرگسالی ظاهر می‌شود، ضروری است. برعکس، اختلال دوقطبی اغلب در بزرگسالی ظاهر می‌شود، اما می‌تواند در طول زمان ایجاد و تکامل یابد. داروها و درمان‌های مداوم معمولاً برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می‌شوند.
اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی به طور کلی دو وضعیت متمایز با علت، الگوهای رفتاری و رویکردهای درمانی متفاوت هستند. توصیه می‌کنم اگر شما یا هر شخص دیگری در مورد این شرایط اطلاعات بیشتری می‌خواهید، برای راهنمایی در مورد شرایط خاص خود با یک روانپزشک مشورت کنید.
انواع شخصیت مرزی
الگوهای رفتاری، عاطفی و بینش ناپایدار از ویژگی‌های اختلال شخصیت مرزی هستند. پنج جنبه اساسی شخصیت مرزی در هنگام تشخیص اختلال شخصیت مرزی در نظر گرفته می‌شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی معمولاً نوسانات خلقی، اضطراب هویت، روابط ناپایدار و اختلال در عملکرد خود تنظیمی را تجربه می‌کنند.
موارد زیر نمونه‌هایی از تیپ‌های شخصیتی مرزی است که توسط معیارهای تشخیصی DSM-۵ (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) تعریف شده‌اند:
یک مثال خوب از شخصیت مرزی، شخصیتی است که الگوهای رفتاری نامنظم را نشان می‌دهد که ممکن است با کمبود اعتماد به نفس، ترس از رها شدن یا روابط ناپایدار مرتبط باشد.
- شخصیت مرزی کارمند: افراد با این تیپ شخصیتی مرزی اغلب الگوهای رفتاری نامنظمی از خود نشان می‌دهند که بیشتر به ترس از رها شدن و نیاز مفرط به توجه دیگران مربوط می‌شود.
- شخصیت مرزی با تمایل به خودکشی: این زیرگروه از شخصیت مرزی الگوهای رفتاری نامنظمی را نشان می‌دهد که بسیاری از آنها به تلاش برای خودکشی، گوشه‌گیری از خود و آسیب رساندن به خود مرتبط است.
- شخصیت مرزی که هیچ تلاشی برای ارتباط نزدیک نمی‌کند و از رها شدن می‌ترسد به عنوان شخصیت مرزی بی‌تلاش شناخته می‌شود. این شکل از شخصیت مرزی دارای الگوهای رفتاری نامنظم است.
درک این نکته ضروری است که این تیپ‌های شخصیتی مرزی می‌توانند در کنار هم وجود داشته باشند و هر فرد ممکن است ترکیب منحصر به فردی از این نوع ویژگی‌ها را نشان دهد. یک روانپزشک واجد شرایط تشخیص نهایی را می‌دهد و تیپ شخصیتی مرزی را تعیین می‌کند.
درمان اختلال شخصیت مرزی
درمان اختلال شخصیت مرزی اغلب شامل یک رویکرد چندوجهی است که شامل روان درمانی، دارو درمانی و حمایت اجتماعی است. درمان اختلال شخصیت مرزی نیاز به یک تیم تخصصی دارد و ممکن است کار فشرده باشد. فهرست زیر شامل چند روش معمول برای درمان اختلال شخصیت مرزی است:
درمان شناختی رفتاری یکی از موثرترین درمان ها برای اختلال شخصیت مرزی (BPD) (CBT) است. این تکنیک توسط بیماران برای شناسایی الگوهای فکری و رفتاری مشکل ساز با کمک روانپزشک استفاده می شود. سپس مردم راه‌های نوآورانه و مؤثری برای مدیریت احساسات و ایده‌های نامطلوب پیدا می‌کنند تا با مشکلات مقابله کنند.
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) یکی دیگر از درمان های موفق برای اختلال شخصیت مرزی است.
این استراتژی شامل آموزش به مردم است که چگونه احساسات خود را مدیریت کنند، مرزها را تعیین کنند، ترجیحات را توسعه دهند و تعارضات را حل کنند. تقویت ثبات روابط با دیگران، کاهش رفتارهای خود تخریبی و ارتقاء عملکرد عمومی از اهداف اصلی DBT است.
3. دارو: ثابت شده است که برخی از داروها می توانند به درمان نگرانی شدید، اضطراب و مالیخولیا کمک کنند که برخی از علائم اختلال شخصیت مرزی هستند. درمان دارویی نیاز به نظارت دقیق دارد و تنها متخصصان پزشکی دارای مجوز باید آن را تجویز کنند.
4. حمایت اجتماعی: روند بهبودی را می توان با کمک دوستان، خانواده و گروه های حمایتی تسریع کرد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به ایمنی و حمایت نیاز دارند تا بتوانند بهتر با چالش های زندگی کنار بیایند.
درک این نکته حیاتی است که درمان اختلال شخصیت مرزی هم پشتکار و هم تحمل را می نامد. ترکیب چندین روش درمانی و در نظر گرفتن نیازها و شرایط خاص هر بیمار نیز ممکن است به مؤثرترین دوره مراقبت منجر شود. در نهایت، با مشاوره با یک روانشناس یا روانپزشک دارای مجوز، می توان راهنمایی های دقیق تری در مورد مدیریت اختلال شخصیت مرزی دریافت کرد.
کلام پایانی
بیماری که به عنوان اختلال شخصیت مرزی شناخته می شود با نوسانات خلقی نامنظم، بینش و الگوهای رفتاری مشخص می شود. افرادی که از اختلال شخصیت مرزی رنج می برند ممکن است مشکلاتی از جمله اضطراب مربوط به هویت خود، روابط ناپایدار، نوسانات خلقی، خودکنترلی ضعیف و ترس از رها شدن داشته باشند.
اختلال شخصیت مرزی بر اساس معیارهای تشخیصی DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم) به عنوان یک اختلال شخصیت طبقه بندی می شود. این بیماری می تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد و مشکلاتی در روابط، شغل، تحصیلات و زندگی روزمره ایجاد کند.
درک این موضوع حیاتی است که اختلال شخصیت مرزی یک وضعیت روانی شدید است که باید با مراقبت های پزشکی درمان شود.
استفاده از رویکردهای درمانی مانند رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، درمان شناختی رفتاری (CBT)، درمان دارویی و حمایت اجتماعی می تواند به کاهش علائم و بهبود مشکلات ارتباطی و عملکردی کمک کند.
بنابراین یکی از بیماری های روانی که باید توسط متخصصان روانپزشکی و روانشناسی تحت مراقبت و مدیریت قرار گیرد، اختلال شخصیت مرزی است. یک تیم متخصص باید بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی را برای بهترین نتیجه ممکن تشخیص و درمان کند.
بدون دیدگاه